آشنایی با میناکاری روی طلا و راهنمای خرید آن

هنر مینا کاری چیست و چگونه انجام می‌شود؟

«مینا» در لغت به معنی آسمان آبی است. از آنجا که در هنر میناکاری، معمولاً از رنگ‌های آبی و سبز استفاده می‌شود و می‌گویند که ظروف منقوش مینا یادآور آبی آسمان است، اسم این هنر را مینا کاری گذاشته‌اند.

میناکاری در واقع هنری است که در آن معمولاً با قلم سفید طرح‌های متفاوتی بر روی ظروف مسی، نقره‌ای و طلایی نقش می‌شود.

میناکاری را که با نام‌های میناگری یا میناسازی هم یاد می‌کنند، هنری با سابقه‌ی حدود ۵ هزار ساله است و جزو صنایع دستی محسوب می‌شود. جالب این است که این هنر از ایران به دیگر کشورهای جهان برده شده و میناکاران بیزانس آن را از هنرمندان ایرانی در دوره ساسانیان فراگرفته‌اند. تاریخچه‌ی این هنر در ایران به دوره‌ی هخامنشیان می‌رسد. بر اساس اسناد تاریخی، اوج شکوفایی هنر میناکاری نیز در زمان ساسانیان رخ داده است.

این هنر بیشتر بر روی مس انجام می‌شود ولی می‌توان بر روی طلا، نقره، سفال نیز آن را انجام داد. به این خاطر که طلا و نقره تنها فلزهایی هستند که به هنگام ترکیب با مینا اکسید نمی‌شوند. به همین دلیل می‌توان هر طرحی را روی آنها اجرا کرد.

محصولات میناکاری در بسیاری از نقاط ایران تولید می‌شوند؛ اما اصفهان کانون تولید میناکاری ایران به‌شمار می‌رود و استادان برجسته‌ای در این زمینه را در خود جای داده است.

میناکاری روی طلا میناکاری اصفهان

میناکاری روی طلا چیست؟

میناکاری روی طلا یعنی به وسیله‌ی رنگ‌های لعاب‌دار مخصوصی نقش‌هایی را روی مصنوعات طلا بکشند و سپس آنها در حرارت زیاد بپزند تا رنگ و نقش ثابت شود. طلا تنها فلزی است كه هنگام ذوب شدن با مینا اكسید نمی‌شود و به همین دلیل است كه می‌توان هر نوع طرح و نقشی را روی آن پیاده كرد.

بد نیست بدانید میناكاری روی طلا در زمان سلجوقیان به اوج خود رسید. در این دوران بود كه ظروف میناكاری و برنجی نیز متداول شد و حتی این آثار به كشورهای همسایه ارسال می‌شد.

میناکاری بر روی طلا چه کاربردی دارد؟

در دنیای مد و فشن، طلای میناکاری‌شده از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. دلیلش هم این است که رنگ و طرح‌های ویژه‌ای به طلاهای معمولی می‌بخشد.

جواهرات میناکاری‌شده در انواعِ رنگ‌ها، طرح‌ها و شکل‌ها در اختیار مشتری‌ها قرار دارند تا هر فردی بنا به سلیقه شخصی خود، هرآنچه می‌خواهد را انتخاب و خریداری کند. این طلاها عموما قیمت مناسبی هم دارند، در نتیجه برای معتادان به مد و فشن که عاشق تنوع هستند، گزینه‌های بسیار مقرون‌به‌صرفه‌ای بشمار خواهند رفت.

تنوع این محصولات بسیار زیاد است. از جنس‌های ارزان با طلاهایی که عیار کم و قیمت پایین دارند گرفته تا طلاهای گران‌قیمتی که از مواد خوب ساخته شده و در نهایت میناکاری‌شده‌اند.

هنرمندانی که به طراحی این جواهرات می‌پردازند، برای خلق آثار منحصربه‌فرد وقت و زمان زیادی صرف می‌کنند. همان‌طور که اشاره کردیم، مزیت طلای میناکاری‌شده در تنوع رنگ، طرح و قیمت آن است.

این جواهرات در همه مدل‌ها از انگشتر و دستبند گرفته تا گوشواره و گردنبند استفاده می‌شوند. شما می‌توانید برای ایجاد یک تیپ خاص برای خود، از یک قطعه طلای میناکاری‌شده درشت استفاده کنید. یا برای ست کردن جواهرات خود با لباستان، از چندین قطعه کوچک‌تر بهره بگیرید.

استفاده از طرح‌های رنگی برای داشتن تیپ و استایل شخصی و منحصربه‌خود، بیشتر توصیه می‌شود. به این صورت با هر لباس خود، از جواهراتی همرنگ می‌توانید بهره بگیرید. بنابراین، پیش از خرید جواهرات و طلای میناکاری‌شده حتما به رنگ و طرح لباس‌های خود توجه داشته باشید تا پولتان را بیهوده خرج نکرده باشید. به تِم و طرح جواهر هم توجه داشته باشید.

انواع مدل‌های میناکاری روی طلا و نحوه انجام آن

– میناکاری گرم روی طلا

میناکاری گرم پیچیده‌تر از روش سرد است. در این روش، نوارهای جامد و براق رنگی توسط متخصص آسیاب و به پودری نرم و یکدست تبدیل می‌شوند. پس از آن مقدار کمی آب به پودر اضافه و به خوبی با هم مخلوط می‌شوند. در نهایت، محلولی یک دست که حالت کشسانی مشابه با رنگ مایع غلیظ دارد، به دست می‌آید که همان رنگ مناسب برای میناکاری گرم است.

پس از کشیدن لایه‌های رنگ روی طلا، آن را در کوره و تحت دمای ۷۰۰-۹۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار می‌دهند. این کار را چندین بار پشت سر هم تکرار می‌کنند. گاهی ممکن است تا ۲۰ مرتبه این پروسه تکرار شود تا میناکاری جلا، شفافیت و استحکام موردنظر را به‌دست بیاورد.

از سختی‌های میناکاری گرم این است که متخصص بر پروسه قوام یافتن جواهر وقتی در کوره است، هیچ کنترلی ندارد. یعنی ممکن است که کار را زود یا دیر از کوره خارج کند. زمان و درجه‌ی کوره فقط بر اساس تکرار و تجربه به دست می‌آید.

میناکاری روی طلا چگونه انجام می شود

– میناکاری سرد روی طلا

در میناکاری سرد وقتی رنگ روی طلا خشک می‌شود حالت سرامیکی براقی به خود می‌گیرد. برای انجام این کار اصولاً از ابزارهای ساده نوک تیزی استفاده می‌شود. بعد از انجام میناکاری سرد باید طلا در دمای معمولی اتاق قرار گیرد و تا ۴۸ ساعت حرکت داده نشود تا میناکاری قوام نهایی خود را به دست آورد.

از ویژگی‌های خوب میناکاری سرد این است که به ابزار خاص و گرانی نیاز ندارد. همچنین لازم نیست روی سطح طلا پرداخت‌کاری اضافه‌ای انجام شود. دوام این نوع میناکاری بسیار بالاست. البته این مساله به کیفیت مواد نیز بستگی دارد.

برای میناکاری سرد سرعت بسیار زیاد همراه با دقت لازم است. به همین خاطر هر کسی از عهده‌ی انجام آن بر نمی‌آید. در این نوع میناکاری شاید رنگ کردن یک جفت گوشواره ساده تا یک روز کامل هم به طول بینجامد. چون تقارن و یک رنگ بودن گوشواره‌ها بسیار مهم است و دقت زیادی می‌طلبد.

میناکاری روی طلا انواع مختلف

به طور کلی در مینا کاری برای تهیه‌ی رنگ‌های مختلف به روش زیر عمل می‌کنند:

برای تهیه‌ی رنگ قرمز از طلای حل شده به همراه براکس و کربنات سدیم استفاده می‌شود.
برای بدست آوردن رنگ سبز از مس به اضافه‌ی کرومات سرب استفاده می‌شود.
برای تهیه‌ی رنگ زرد از ترکیب آهن، اکسید کروم و قلع استفاده می‌شود.
به طور کلی برای شفافیت لعاب‌ها هم از اکسید قلع استفاده می‌شود.

نکاتی که قبل از خرید طلای میناکاری شده باید بدانید

برخی از طلاهای میناکاری‌شده توسط آتش و حرارت‌دهی تهیه می‌شوند تا پودر شیشه مخصوص روی فلز جوش داده شود. این مدل‌ها، دوام و کیفیت بسیار بهتری نسبت به جواهراتی دارند که با رزین سرد درست می‌شوند. به‌همین خاطر، فروشنده‌های طلای میناکاری‌شده در مورد روش ساخت آن‌ها به خریدار توضیح می‌دهند. نمونه‌هایی که با رزین سرد درست می‌شوند، با مواد بی‌کیفیت رنگ‌آمیزی می‌شوند و در نتیجه عمر کوتاهی خواهند داشت.

میناکاری روی طلا سرد و گرم

به‌طور کلی، هر چه طلای میناکاری‌شده بیشتر در کوره حرارت ببیند، میزان پایداری آن بیشتر خواهد بود و در نتیجه ارزش بالاتری هم خواهد داشت. رنگ این محصولات در اثر زمان از بین نمی‌رود؛ برعکس نمونه‌ایی که با رزین تهیه می‌شوند!

پیش از خرید طلای میناکاری شده، بهتر است فروشگاه مناسب را انتخاب کنید. ببینید آیا محصولات فروشگاه منتخب شما با طراح خاصی همکاری دارد یا محصولاتش تولید انبوه هستند. اگر تولیدات انبوه دارد، مطمئن شوید که از جنس خوب استفاده می‌کند و میناکاری پس از مدتی از روی جواهر بلند نمی‌شود. اگر با طراح خاصی کار می‌کند، حتما در مورد او تحقیق کنید که مشتری‌هایش از خریدشان راضی بوده‌ باشند.

در آخر هم به نکات آموزشی فروشنده در رابطه با نگهداری از جواهر توجه کنید. برخی از فروشنده‌ها به مشتری‌ها می‌گویند که طلای میناکاری‌شده خود را با آب و مایع ظرفشویی بشویند. پس از خشک کردن در حوله بپیچند و کنار بگذارند.

میناکاری روی طلا و قیمت آن